Kraj Francja

Stolica: Paryż
Powierzchnia: 675 417 km²
Ludność: 65 700 tys.
Waluta: euro (EUR), 1 EUR = 100 centów
Napięcie: 220 V
Język: francuski
Wiza: wiza nie jest wymagana

Alzacja

Bretania

Burgundia

Dolina Garonny

Dolina Loary

Korsyka

Mieszanina francuskiego stylu, włoskiego charakteru, niebiańskich plaż oraz niespotykanych krajobrazów.

Informacje ogólne

Krajobraz Korsyki jest zaskakujący, inspirujący, niespotykanie dziki, dodający jednocześnie wyspie niepowtarzalnego uroku. Na całym obszarze Morza Śródziemnego nie ma tak charakterystycznych plaż pełnych białego piasku, ulokowanych w malowniczych zatokach, którym towarzyszy krystalicznie czysta woda i delikatny szum morskiego wiatru. Turyści znajdą na niej ujmujący spokój i zadziwiające piękno, które na długie lata pozostanie w pamięci.

Trzecia co do wielkości wyspa zachodniego basenu Morza Śródziemnego ma linię brzegową sięgającą blisko tysiąca kilometrów. Piaszczyste wybrzeże obmywa lazurowa, ciepła woda sięgająca temperaturą 28°C, natomiast wnętrze wyspy wypełniają niepokojące, granitowe góry z wierzchołkami pokrytymi śniegiem. Z kolei na równinach rozpościerają się wielkie moczary, a nawet tereny pustynne porośnięte na obrzeżach gęstymi lasami. W wielu miejscach do morza opadają ostre skały poprzecinane głębokimi wąwozami z lasami sosnowymi i kasztanowymi, które w dalszej części lądu przechodzą w niskopienne krzewy zwane makią, wykorzystywane bardzo często w wyspiarskiej kuchni. Wybrzeże doskonale nadaje się do nurkowania dzięki wszechobecnym rafom, niedostępnym wysepkom i jaskiniom z różnorodnymi formami życia, a także do kąpieli, gdyż w wielu miejscach piaszczyste pasy poprzecinane są zatoczkami kąpielowymi, wśród których każdy znajdzie idealne miejsce na wypoczynek. Korsykę od sąsiedniej Sardynii oddziela cieśnina Świętego Bonifacego, w jej wnętrzu utworzono Park Narodowy Scandola, w którym żyją albatrosy, kormorany oraz orły morskie. Na wyspie panuje klimat śródziemnomorski, gdzie słońce świeci przez 230 dni w roku, a w lecie temperatury sięgają 30°C. Wspaniałe plaże sąsiadują z górami, których najwyższym szczytem jest Monte Cinto mierzący 2710 m n.p.m.

Pierwsze ślady osadnictwa na wyspie znaleziono niedaleko Filitosy, gdzie pierwotni ludzie wyrzeźbili około 4 tys. lat temu postać wojownika. Z racji tego, że Korsyka od zawsze była miejscem strategicznym często zmieniała właścicieli. Grecy zaczęli budować warowne wioski około 550 r. p.n.e., które przejmowali następnie Rzymianie, Wandale i Ostrogoci. Kiedy nastał okres zacofania i niepokoju, wyspę grabili Saraceni, których przegoniły armie Pizy i Genui. Z tego okresu pochodzi symbol Korsyki, jakim jest głowa Minotaura. Włoskie panowanie na wyspie pozostawiło między innymi ślady w architekturze sakralnej docenianej przez miłośników starych kościołów. W 1297 r. wyspa wspólnie z Sycylią podlegała już rządom hiszpańskiej Aragonii, natomiast Francuzom przypadła dopiero na mocy traktatu wersalskiego z 1768 r. Korsyka od zawsze walczyła o swoją niepodległość, dlatego, gdy w tym samym czasie pojawiły się na niej wojska francuskie, od razu spotkały się z zaciętym oporem republikańskich wojsk. W okresie, kiedy wyspę oficjalnie przyłączano do Francji, w miejscowości Ajaccio przyszedł na świat Napoleon Bonaparte dążący w okresie sprawowania władzy we Francji do integracji z wyspą. Korsyka ucierpiała podczas I i II wojny światowej, a lata powojenne zostały zdominowane przez partyzanckie działania wyspiarskich separatystów walczących o autonomię wyspy.

Najważniejszym miastem, z którym najczęściej po raz pierwszy spotykają się turyści przybywający na wyspę na Korsyce jest Bastia. Piraci nieskutecznie już w wieku XI próbowali założyć osadę w tym miejscu, niemniej dopiero Genueńczycy wybudowali warowną kolonię w wieku XIV, która stała się ważnym portem tej części Morza Śródziemnego. Z tego okresu pochodzi nazwa miasta odnosząca się do słowa „bastiglia” oznaczającego po włosku „wieżę strażniczą”. Najważniejszym punktem miasta-kurortu jest place St-Nicolas z palmami dającymi cień i pomnikiem Napoleona, pod którym najczęściej turyści robią pamiątkowe zdjęcia. Klimat miasta związany jest z cesarzem, wiele miejsc nosi jego imię, a historię o wielkim wodzu można usłyszeć od każdego Korsykanina. Piękna arteria prowadzi z placu do dzielnicy Terra Vecchia, czyli Starej Ziemi z plątaniną wąskich uliczek, która następnie łączy się ze Starym Portem. Po drodze można zwiedzić kaplicę bractwa św. Rocha oraz kaplicę Niepokalanego Poczęcia, w której od wieków odbywały się spotkania o znaczeniu politycznym. Dawny port jest najbardziej malowniczym miejscem Bastii, wokół którego na przepięknych bulwarach można dobrze zjeść w wykwintnych tawernach oferujących oprócz dań wspaniały widok na morze i zawijające do portu statki pasażerskie. Drugą ciekawą dzielnicą, którą warto zwiedzić w mieście jest Terra Nova z wybudowaną przez Genueńczyków cytadelą, otoczoną współczesnymi zabudowaniami. W cytadeli mieści się ciekawe Muzeum Etnograficzne Korsyki, a nieopodal niej znajduje się kościół św. Marii, którego wnętrze wykończone jest modelowym barokiem z przełomu XVII i XVIII w. Bastia to również wspaniały kurort z wieloma luksusowymi hotelami oraz piaszczystymi plażami rozciągającymi się na południu miejscowości przez wiele kilometrów. Wybrzeże w pobliżu kurortu idealnie nadaje się do uprawiania sportów wodnych takich jak windsurfing, kitesurfing, żeglarstwo czy narty wodne i pływanie na spadochronie za motorówką.

Saint Florent – niewielki, ale bardzo sympatyczny kurort z doskonałą bazą noclegową oraz dostępem do lazurowej zatoki z piaszczystą plażą będącą świetnym miejscem do uprawiania sportów wodnych. Wolne chwile warto wykorzystać na spacer po miniaturowej starówce oraz zwiedzenia genueńskiej twierdzy z XV w. Miejscowy port jest dobrym miejscem na obserwację cumujących żaglówek i luksusowych jachtów oraz na skorzystanie z kulinarnych ofert doskonale prosperujących tawern. Warto również zwiedzić jedną z najciekawszych budowli sakralnych na Korsyce, jaką, ze względu na swój wiek, jest świątynia Eglise Santa-Maria-Assunta ukończona w 1140 r.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Calvi – jeden z najpiękniejszych kurortów na Korsyce położony w sąsiedztwie wspaniałej zatoki z dostojnym portem obsługującym połączenia między innymi z Niceą. Wzdłuż zatoki rozpościera się długa, piaszczysta plaża ocieniona w niektórych miejscach drzewami. Na horyzoncie nieustannie kołyszą się żaglówki i luksusowe jachty, co świadczy o doskonałych warunkach do żeglowania i uprawiania sportów wodnych. Wypoczynek gwarantują luksusowe hotele, z okien których można podziwiać nie tylko wspaniałą zatokę, ale również widoczne w oddali ośnieżone wierzchołki masywu Monte Cinto. Wioskę rybacką rozsławili Pizańczycy w X w., natomiast obecnie oblegana jest przez turystów przesiadujących w wykwintnych tawernach i popijających drinki z najdroższymi owocami. W wolnym czasie warto wybrać się do cytadeli będącej miniaturowym miasteczkiem wzniesionym na skalistej skarpie przez Genueńczyków, a także zwiedzić dwa pałace gubernatorskie, kościół św. Jana Chrzciciela oraz dom, w którym rzekomo urodził się Krzysztof Kolumb. Przy plaży można znaleźć wiele szkółek żeglarskich i nurkowych, a także biura organizujące rejsy po okolicznych wodach.

Porto-Vecchio – popularny wakacyjny kurort położony przy cudownej, lazurowej zatoce z wieloma atrakcjami turystycznymi. Oprócz wspaniałej bazy noclegowej z hotelami i apartamentami o każdym standardzie letnisko dysponuje dostępem do wielu romantycznych plaż położonych na obrzeżach miasteczka. Często są to ustronne zatoczki albo większe kąpieliska z piaszczystym nabrzeżem, doskonale nadającym się do wypoczynku z małymi dziećmi. Najbardziej znanym wśród turystów kąpieliskiem jest kilkukilometrowa plaża Santa Giulia uchodząca za jedną z najpiękniejszych na Korsyce. Lazurowa zatoka osłonięta od morza sprzyja amatorom i nowicjuszom sportów żeglarskich, natomiast okolice z niezwykłymi widokami doskonale nadają się do pieszych i rowerowych wycieczek.

Cargese – przyjemny kurort z dostępem do bajecznej, egzotycznej i piaszczystej plaży położonej w zatoce Sagone na północy miejscowości. Wioskę przed wiekami osiedlili uchodźcy z imperium osmańskiego, natomiast na charakter osady wpłynęli budowniczy grekokatolickiej świątyni Eglise Grecque oraz barokowego Eglise Latine, z okolic którego rozpościerają się niezapomniane widoki na morze i góry.

Ajaccio – wspaniały kurort z wieloma atrakcjami turystycznymi, w którym nigdy nie ma czasu na nudę. O letnisku mówi się „cesarskie miasto”, ponieważ urodził się w nim Napoleon Bonaparte. Śródziemnomorski charakter dużej miejscowości podkreślają kolorowe kamienice, gwarne targi oraz zachęcające lokale gastronomiczne. Na turystów czekają hotele i apartamenty o różnym standardzie, wspaniała infrastruktura miejska oraz doskonałe zaplecze sportowe. Turyści często odwiedzają miasto lub zatrzymują się w nim na dłużej ze względu na liczne pamiątki po cesarzu, które można podziwiać w Muzeum Napoleona, ciekawy jest również Dom Bonapartego z interesującą ekspozycją. Warto zwiedzić miejscową cytadelę, a także pozostałe muzea. Po dniach obfitujących w turystyczne atrakcje można oddać się zabawie do białego rana w kilku świetnych dyskotekach, by po upojnych nocach powrócić na piaszczystych plażach St-Franccois i Trottel. Dla uniknięcia tłumu plażowiczów warto udać się kilka kilometrów na wschód od miasta, gdzie rozpościera się w sąsiedztwie lotniska długi i szeroki pas złocistego piachu, jakim jest Plage de Ricanto.

Bonifacio – najbardziej na południe wysunięty kurort Korsyki spełniający funkcję ważnego portu, a także zabytkowego miasta i doskonałej bazy noclegowej. Wokół miejscowości rozciągają się malownicze, białe klify wzbogacające niezwykły krajobraz Korsyki. Zatoka Bonifacio oferuje kilka niewielkich, ale przyjemnych i piaszczystych plaż, z których można wyruszyć na nurkowe wyprawy, by podziwiać wspaniały świat pięknych raf koralowych i zadziwiających stworzeń morskich. W okolicach miasta znaleziono słynną „damę z Bonifacio”, czyli szkielet kobiety sprzed 6 tys. lat, a także fundamenty osady z czasów rzymskich, co świadczy o długiej historii miejscowości. Z czasów historycznych ostała się masywna brama Genueńska, a całą historię okolic najlepiej można poznać w muzeum znajdującym się w bastionie de l'Etenard oraz w trakcie oglądania zdobień kościóła St-Marie-Majeure. W okolicy znajduje się kilka świetnych punktów widokowych na niezwykłe klify, lazurowe morze oraz pobliską Sardynię, na którą pływają promy z miejscowego portu.

Kuchnia

Kuchnia francuska nie bez powodu budzi uznanie wśród turystów poszukujących kulinarnych doświadczeń, gdyż standardy przygotowywania posiłków zarówno w restauracjach, jak i prywatnych domach są na wyższym poziomie niż w większości innych krajów. Jedzenie jest ważnym elementem życia codziennego, celebrowanym na każdym kroku. Przyjemność jedzenia została przywieziona z Włoch za sprawą księżnej Katarzyny Medycejskiej, rozwinęła się podczas rewolucji francuskiej, a zaistniała na świecie za sprawą filozoficznego traktatu napisanego we Francji pt.: „Filozofia smaku”. Każdy turysta o wyrafinowanym smaku z pewnością znajdzie coś dla swojego podniebienia dzięki bardzo urozmaiconej kuchni związanej z rolniczym i klimatycznym zróżnicowaniem kraju, a także położeniem w sąsiedztwie Morza Śródziemnego i Oceanu Atlantyckiego.

Francuzi jadają wszystko począwszy od mięs takich jak wołowina, wieprzowina, jagnięcina, drób, poprzez sery i ryby, a skończywszy na wyrobach mącznych, owocach i warzywach. Najczęściej są to trzy posiłki dziennie jadane również poza domem – wyjście do restauracji jest niemałą przyjemnością. Lekkie śniadania (petit dejeuner) składają się najczęściej z filiżanki kawy, herbaty lub gorącej czekolady z rogalikiem – croissant, bułką drożdżową – brioche lub bagietką – baguette. Popularne jest również słodkie pieczywo viennoiseries podawane z masłem i konfiturą. Czas obiadu (dejeuner) to przeważnie pora między 12 a 14:30, natomiast kolacje (diner, souper) celebruje się od 19 do późnych godzin wieczornych. Są to spotkania z rodziną i przyjaciółmi charakteryzujące się długimi rozmowami.

Jeżeli ktoś nie ma czasu na obiad chwyta w rękę baguette crudites – bagietkę z sałatą i surowymi warzywami lub po prostu idzie do bistro na stek z frytkami. Turyści próbujący kupić pieczywo przekonają się, że wybór nie jest prosty z racji jego różnorodności i wielu rodzajów. Chleb jada się do każdego posiłku, podobnie jak bagietki, ale tylko świeże. Główny posiłek składa się najczęściej z towarzyszącej aperitifowi zakąski (amuse gueule), przystawki (hors d'oeuvre), dania głównego (plat principal), sera (fromage) i deseru (dessert). Nieodłącznym elementem jest kieliszek lub lampka jakiegoś alkoholu, zwykłe napoje gazowane lub soki uchodzą za przejaw kulinarnej ignorancji. W restauracjach bardzo często do aperitifu podaje się amuse-bouches w postaci koreczków, oliwek, pistacji lub małych, francuskich ciasteczek. Na deser Francuzi chętnie konsumują mus czekoladowy – mousse au chocolat, budyń z jabłkami – creme caramel lub po prostu owoce – fruits, a także rozmaite sery pleśniowe. Pod koniec posiłku kelnerzy często serwują małą, mocną kawę i kieliszek mocnego alkoholu digestif (koniak, armaniak, calvados lub regionalna wódka owocowa), który ma wspomóc trawienie.

Napiwki we Francji to poważna sprawa. Chociaż obsługa jest wliczona w cenę posiłku i nazywa się service compris, to dodatkowo należy zostawić napiwek w przyjętej wysokości 7-10%.

Przy wyborze restauracji warto na samym początku zwrócić uwagę na menu i fakt zawarcia w nim potraw regionalnych, ich brak może świadczyć o niekompetencji restauratora, więc jeżeli ktoś chce spróbować prawdziwej, regionalnej kuchni powinien mieć to na uwadze. Wiele dobrych restauracji oferuje własne wersje lokalnych dań.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Francuzi, na szczęście dla turystów, pieczołowicie zwracają uwagę na świeżość dań i produktów, dlatego półmisek świeżych małż i gotowanych skorupiaków zawsze pachnie morzem, a dzięki szybkiemu obrotowi towarów potrawy zawsze są świeże.

Każdy region jest w gruncie rzeczy zdefiniowany przez lokalne wyroby, najlepsze produkty można znaleźć na obleganych targach, bardzo często ich sprzedawcy mają w zanadrzu jakiś ciekawy przepis, który później można sprawdzić bawiąc się w kulinarnego podróżnika. Wiele ciekawych produktów kupuje się na przydrożnych straganach, mogą to być świeżo zerwane owoce lub konfitury własnej produkcji, marynowane oliwki czy miód ze swojskich pasiek. Turyści zajadają się domowymi serami, warzywami prosto z ogrodów, a także degustują rozmaite trunki przydomowej destylarni.

Jednym z atutów kulinarnych Francji są sery uwielbiane przez każdego podróżnika. Wytwarza się je w rozmaitych rozmiarach i kształtach, układa w wiklinowych koszach, zawija w liście orzecha lub kasztanów. Oferty regionalne prześcigają się jedna za drugą, w wielu miejscach można nabyć kremowy camembert, ser maziowy, pleśniowy, pikantny ser kozi, sery niebieskie, specjały wytwarzane przez mnichów i wiele innych, których koneserzy doliczyli się blisko trzystu, a wciąż powstają nowe odmiany.

Podobnie jest z narodowym trunkiem, jakim jest wino, a podróż do Francji jest świetną okazją, by poznać wiele ciekawych gatunków. Winnice ciągną się kilometrami w większości regionów, a nawet w samej stolicy. Tereny z winnicami określane są mianem apelacji, natomiast samo wino związane jest ze stylem życia i stanowi nieodłączny element każdego posiłku. Najbardziej znane regiony, gdzie produkuje się najlepsze wina to Bordeaux, Szampania, Burgundia i Beaujolais, natomiast najszlachetniejsze odmiany winogron to Cabernet Sauvignon, Pinot Noir i Chardonnay. Zamawiając wina w restauracjach należy pamiętać o podstawowych kategoriach win, takich jak: blanc – białe przykładowo o zapachu kopru włoskiego i anyżu, rose – różowe, na przykład o lekko owocowym zapachu, ambra – bursztynowe o aromacie orzechów, skórki pomarańczy i miodu, rubis – rubinowe o aromatach wiśni i jagód oraz tulie – o ceglanym odcieniu. Najlepszymi szczepami są Muscat, Macebeu, Malvoisie i Grenache. Przed podróżą najlepiej zaopatrzyć się w fachowy poradnik dotyczący win, by później nie mieć problemu przy doborze ulubionego trunku. Warto również zainteresować się wcześniej, gdzie można znaleźć najlepsze winiarnie prowadzące degustacje i oferujące najlepsze wina regionalne.

Oprócz tradycyjnej francuskiej kuchni na Korsyce można znaleźć restauracje serwujące typowo wyspiarskie potrawy. Mieszkańcy wyspy ze względu na jej ukształtowanie i przyrodę wyciągają z uprawnych terenów wiele bogactw naturalnych. W lokalnych sklepikach można kupić chleb wypiekany z kasztanów. Z mąki pochodzącej z tego drzewa piecze się również smakowite bułeczki pisticcin, chrupiące naleśniki nicci oraz wilgotne ciasto castagnacciu. W tawernach można zamówić tradycyjną zupę rybną aziminu, a także korsykański kawior z tępogłowa boutargue oraz langustę. Turystom gustującym w mięsach smakować będzie kiełbasa z wątroby wieprzowej figatellu, wędzona polędwica lonzu oraz peklowany boczek panzetta. Tradycyjny posiłek nie może się obejść bez sera brocciu oraz smacznego koziego sera z serwatki o maślanym posmaku, a także dojrzałego i twardego brocciu passu. Po kulinarnej uczcie warto sięgnąć po butelkę wybornego wina, gdyż wyspa słynie z wieloletnich tradycji winiarskich sięgających czasów Fenicjan. Najważniejsze szczepy, które uprawia się na wyspie to białe vermentino oraz czerwone nielluccio i sciacarello. Nadmorskie stoki ogrzewa morze, które nocami oddaje ciepło, przez co tworzy się niepowtarzalny klimat do uprawy winorośli. Na wyspie działa kilka znaczących apelacji winiarskich oraz nieapelacyjne strefa produkująca wina określane mianem Vin ed Pays de l'Ile de Beaute.

Obyczaje

Francja jest nowoczesnym państwem, wyróżniającym się na tle innych stylem życia, otwarciem na działania społeczno-kulturalne, a także tradycje, z którymi żaden mieszkaniec tego wspaniałego kraju nie chce się rozstawać. Różnice mentalne z pewnością można dostrzec podróżując po prowincjach, wypoczywając w miejscowościach letniskowych czy też zwiedzając duże miasta.Mieszkańcom Francji podoba się poczucie bezpieczeństwa, brak wulgarności, życiowa pewność i stabilizacja, chociaż szczycą się tym, że od lat uważają się za społeczeństwo bezklasowe.

Domostwa odzwierciedlają najczęściej styl życia swoich właścicieli, gości zaprasza się najczęściej na kolację, a nie na popołudniową herbatkę. Jeżeli trafi się do francuskiego domu warto wziąć z sobą butelkę wina lub słodycze i należy pamiętać, że Francuzi są bardzo gościnni, niemniej uwielbiają poruszać trudne tematy dotyczące religii i obecnej sytuacji politycznej, a impulsywna konwersacja przy stole jest wręcz obowiązkowym elementem spotkania. Słynna zasada konwenansu towarzyskiego savoir-vivre nakazuje zaangażowania się w rozmowę i wysłuchania poglądów swojego rozmówcy. Siadając do stołu warto pamiętać, że to jego właściciel wyznacza odpowiednie miejsce, najczęściej po swojej prawicy, w dobrym tonie leży sięgnięcie po lampkę wina dopiero wtedy, gdy gospodarz wzniesie toast.

Pozdrowienie i powitanie są we Francji bardziej rozpowszechnione i przyjacielskie niż w Polsce, dlatego nie należy się dziwić, gdy w każdym sklepie, na rogu ulicy, w parku czy instytucji usłyszy się przyjazne bonjour madame/monsieur czy salut!; normalnością są również często słyszane pardon czy merci. Przy powitaniu i żegnaniu Francuzi często całują kobiety w policzek, a mężczyźni zwyczajnie podają sobie rękę.

Narodowym obyczajem, z którym bardzo często można się zetknąć w wielu parkach i na wyznaczonych terenach jest gra w kule – petanque. Kibice i gracze tej charyzmatycznej dyscypliny zbierają się wieczorami w wielu miejscach i rzucają ołowianymi kulami popijając przy tym pastis – likier o smaku anyżowym. Otwartość Francuzów na przyjaciół i nowe znajomości jest powszechna. Często umawiają się na wspólne grillowanie, degustację wina, urządzają pikniki i organizują wspólne wyjścia do restauracji.

Jeżeli turyści mają zacięcie do polowań z pewnością we Francji znajdą sprzymierzeńców tego specyficznego hobby. Francuzi uwielbiają polować w różnych formach, z nagonką, łukiem oraz z sokołem, towarzyszą temu najczęściej myśliwskie imprezy i biesiady.

Francuzi przywiązuję wielką wagę do tradycji i folkloru. W gronie rodziny i bliskich, najczęściej ustnie, przekazują z pokolenia na pokolenie legendy, przesądy, przysłowia, pieśni i tańce. Podróżując po poszczególnych regionach można zwrócić uwagę na ciekawe różnice występujące pomiędzy zachowaniem ludzi. Lista obchodzony świąt, obrzędów religijnych i towarzyszących im imprez jest bardzo długa. Francję zamieszkują w większości katolicy, więc w gronie rodzinnym obchodzi się Boże Narodzenie, chociaż przez różnorodność kulturową Francja uchodzi za kraj wielowyznaniowy. Podobnie świętuje się daty zakończenia dwóch wojen światowych, w których Francja odegrała niemałą rolę (8 maj i 11 listopad), a także 14 lipca – dzień wyzwolenia Bastylii, kiedy na terenie całego kraju odbywają się liczne imprezy, festyny, koncerty i przedstawienia. Karnawał jest również obchodzony hucznie, ulice zapełniają się tłumnymi pochodami zakończonymi pokazami fajerwerków. Na mapie Francji zapisały się także ważne ośrodki kultów religijnych, do których pielgrzymują wierni z całego świata, a święte miejsca bardzo często wymienia się w przewodnikach jako atrakcyjne turystycznie; najbardziej znane to Lourdes, Lisieux, Chartes i Le Puy. Bardzo często obchodzone są również lokalne święta jak na przykład święto lawendy w Prowansji, dzień sera i uroczystość kwitnących cytryn w Szampanii, święto ostryg w Cental czy kiszonej kapusty w Alzacji.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Jedną z ciekawych tradycji jest corrida – walki byków organizowane według hiszpańskich zasad z udziałem słynnych torreadorów. W wielu miejscach można znaleźć specjalne areny przystosowane dla tego niebezpiecznego widowiska. Popularna jest również „pogoń za kokardą”, kiedy młodzi mężczyźni próbują wyrwać bykowi przymocowaną pomiędzy rogami wstęgę. Specjalnie dla turystów przygotowywane są bardziej bezpieczne wersje zabawy, kiedy byka zastępuje krowa lub młody cielak.

Jak w każdym kraju, również we Francji obowiązują pewne zasady związane z zachowaniem się w restauracjach. Chociaż opłata za obsługę wliczona jest do rachunku service compris, za normalność przyjęło się zostawianie dodatkowych napiwków, najczęściej wysokości 7-10% zapłaconej kwoty. W kawiarniach i barach można zostawić napiwek na specjalnym talerzyku ustawionym na kontuarze. Turyści zostawiają również napiwki taksówkarzom, przewodnikom i pokojówkom hotelowym.

We Francji, podobnie jak w Polsce, obowiązują ścisłe zasady dotyczące palenia papierosów. Zakaz palenia obowiązuje we wszystkich budynkach użyteczności publicznej, zadaszonych placach, restauracjach, kawiarniach, środkach komunikacji itp. Palić można w wyznaczonych do tego miejscach zwanych espace fumeur.

Warto również pamiętać o pewnych zasadach przy kupowaniu napojów. W przypadku piwa należy poprosić o małe piwo „un demi” lub duże „un serieux”, przy zamawianiu piwa w języku angielskim czy niemieckim przez nieporozumienie można dostać litrowy dzban. Podobnie jest z kawą, należy uważać na samo określenie „kawa”, lepiej poprosić czarną „un expresso” lub białą „un creme”.

Zwiedzając muzea warto pamiętać, że fotografowanie ich wnętrz jest często możliwe, ale dopiero po uiszczeniu odpowiedniej opłaty, natomiast zwiedzając zabytki sakralne dobrze jest być odpowiednio ubranym, niemniej pod tym względem Francuzi nie są tak restrykcyjni, jak inne narody udostępniające turystom swoje świątynie.

Korsyka nieco różni się od Francji pod względem obyczajów i obrzędów. Na wyspie niezwykle uroczyście świętuje się na przykład Wielkanoc. W większości miast i wiosek wszyscy mieszkańcy wychodzą na ulice i uczestniczą w świątecznych obchodach. Najbardziej znana jest realistyczna procesja w Sartene, w wierny sposób odtwarzająca scenę Męki Pańskiej. Chociaż potocznie mówi się, że na Korsyce zachował się zwyczaj słynnej vendetty, to Korsykanie są na ogół powolni, trudnią się głównie hodowlą bydła, uprawą roli, rybołówstwem oraz obsługą ruchu turystycznego.

Aktywny wypoczynek

Korsyka to raj dla miłośników kitesurfingu, windsurfingu i żeglarstwa, wielu turystów uprawiających te dyscypliny można spotkać niemalże na wszystkich plażach słynących z korzystnych wiatrów. W większych kurortach znajduje się szeroki wachlarz ofert wypożyczalni sprzętu wodnego, motorówek, skuterów i jachtów, a także liczne szkółki, w których można stawiać pierwsze kroki w poszczególnych dyscyplinach. Korsyka jest także idealnym miejscem dla miłośników nurkowania ze względu na obecność przepięknych raf koralowych, błękitnych lagun i zróżnicowanego, podwodnego świata i tajemniczych grot morskich. Na zwiedzanie podwodnego świata najlepiej wyruszyć z mariny z Bonifacio. Informacje o najlepszych miejscach można uzyskać we wszystkich ważniejszych portach na wyspie.

Turyści znudzeni plażowaniem mogą wybrać się również na ciekawe szlaki górskie wyznaczone w okolicy Parku Regionalnego Korsyki. Trasy prowadzą wzdłuż wybrzeża, bezpośrednio z gór można zejść wprost na piękne plaże, by trudy wędrówki zmyć w orzeźwiającym morzu. Po drodze mija się malowniczo położone kościoły i niewielkie wioski. Zachwycające są wędrówki wąwozami i dolinami rozpościerającymi się wokół serca wyspy, jakim jest miejscowość Corte. Okoliczne tereny umiłowali sobie szczególnie miłośnicy trekkingu i kolarstwa górskiego, a najwyższy szczyt Monte Cinto jest również szczytem marzeń wielu alpejczyków. Ponadto na Korsyce wyznaczono wiele szlaków spacerowych o rożnym stopniu trudności i rozmaitych długościach, więc każdy może dopasować je do indywidualnych wymagań.

Wycieczki Fakultatywne

Cap Corse – północna część Korsyki tworzy niezwykły przylądek wcinający się ostrym klinem w błękit morza. Jest to górzysty skrawek lądu z pięknymi, piaszczystymi plażami, na których można wypoczywać po zwiedzeniu ciekawych zabytków. Wybrzeże jest urwiste, wzbudza zachwyt, a malownicze wioski stanowią idealne tło dla kołyszących się na morzu luksusowych jachtów i łodzi rybackich. Podczas zwiedzania przylądka warto odwiedzić wioskę Grigione wokół której można poszukać ustronnych miejsc do kąpania w malowniczych zatoczkach i na piaszczystych plażach. W Erbalunga można zwiedzić niewielki port i pozostałości genueńskiej baszty wznoszące się na cypelku godnym fotograficznego upamiętnienia. Najlepsze tawerny i przyjemne knajpki znajdują się w największej miejscowości na przylądku Macinaggio, natomiast nieopodal wiosek Tollare i Barcaggio oprócz lazurowych zatoczek kąpielowych znajdują się dwie stare wieże obserwacyjne. Warto również zajechać na punkt widokowy zlokalizowany w białym wiatraku przy Col de la Serra, z którego najlepiej widać wyspę Giraglia z latarnią morską oraz do obleganego przez turystów Centuri ze wspaniałą zabudową, piaszczystymi plażami oraz mnóstwem okolicznych zatoczek doskonale nadających się do pływania i nurkowania z maską. Niezwykłym miejscem jest także Nonza będąca malowniczą wioską wzniesioną na kamiennych tarasach z pięknymi widokami na lazurowe morze i szeroką, kamienistą plażę.

San Michale de Murato – niewielkie miasteczko z pięknym, wyspiarskim kościółkiem z 1280 r. i rozległą panoramą na wybrzeże Korsyki. Świątynię charakteryzującą się typowo korsykańską architekturą założoną z białego i zielonego kamienia ułożonego na przemian wybudowali Pizańczycy.

L'Ille Rousse – niewielka miejscowość z szachownicą ulic, którą warto odwiedzić ze względu na sąsiedztwo półwyspu zwanego Kamienną Wyspą, przyjemne plaże położone przy promenadzie, wspaniałe sklepy z pamiątkami oraz barokowy kościół. Do miasteczka warto zabrać małe dzieci, by oglądnęły rozmaite stworzenia morskie zgromadzone w Musee Oceanographique.

Szlaki Les Calanche – turyści miłujący piesze wędrówki powinni koniecznie wybrać się na słynne korsykańskie szlaki zagłębiające się między wyspiarskie lasy, skały i malownicze wzgórza. Dla piechurów wyznaczono kilka szlaków o różnych długościach i zróżnicowanym stopniu trudności, których pokonanie będzie niezwykłą przygodą i prawdziwym, wakacyjnym przeżyciem.

Krwawe Wyspy – z przylądka Pointe de la Parata można wybrać się rejsem organizowanym przez okoliczne biura na zwiedzanie niewielkiego archipelagu kilku wysepek wyrastających z morza przy zachodnim wybrzeżu Korsyki. Bajkowy klimat można poczuć za sprawą ruin genueńskiej twierdzy wznoszącej się na końcu cypla oraz niepowtarzalnych zachodów słońca, które szczególnie w tym miejscu olśniewają przybyłych podróżników.

Filitosa – niewielka wioska, która zasłynęła dzięki odkrytym w niej mehirom i megalitom – wielkim kamieniom pochodzącym sprzed 5 tys. lat, stawianym przeważnie w trakcie obrzędów poświęconych zmarłym. O historii mistycznych kamieni można dowiedzieć się w muzeum zorganizowanym w miejscu wykopalisk.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Sartene – niewielkie miasteczko położone w głębi lądu zostało mocno doświadczone przez algierskich piratów w XVI w., którzy porywali miejscową ludność i wywozili na handel do Afryki. Obecnie w miasteczku odbywają się znane na całej Korsyce procesje „du Catenacciu”, inscenizujące wielkopiątkową Mękę Pańską. W miejscowym kościółku św. Marii przechowuje się krzyż i kajdany używane podczas procesji. Uwagę turystów przyciąga również dzielnica św. Anny ze starymi zabudowaniami nadającymi miejscowości typowo korsykańskiego klimatu. Przy okazji warto zajrzeć do Muzeum Prehistorii Korsyki, by dowiedzieć się czegoś więcej o historii wyspy.

Col de Bavella – jedno z najbardziej efektownych widokowo miejsc na Korsyce, położone wśród dzikich gór, majestatycznych szczytów, bujnych lasów sosnowych i kasztanowych oraz skalnych turni różowego granitu. Szczyt Col de Bavella leży w granicach Parku Regionalnego Korsyki, który charakteryzuje się zapierającymi dech w piersiach widokami oraz nieskazitelnie czystą przyrodą. Tereny parku są odludne i stanowią raj dla miłośników wspinaczki, trekingu oraz kolarstwa górskiego. Dla turystów przygotowano wspaniałe szlaki widokowe po malowniczych zakątkach, a najlepszym punktem startowym jest miejscowość Zonza z przyzwoitą bazą noclegową.

Corte – istotny punkt na mapie turystycznej Korsyki, który powinni odwiedzić turyści łączący wypoczynek na plażach z aktywnym zwiedzaniem wyspy. Serce Korsyki otoczone lesistymi wzgórzami, wąwozami i dolinami, fortyfikowane było już od XI w. W XVIII w. Corte zostało stolicą Republiki Korsyki i w tym czasie przeżywało swój najlepszy okres. Turystów jak magnes przyciąga cytadela będąca jedyną twierdzą na Korsyce poza wybrzeżem. Budowlę wzniesiono na malowniczej skale, składa się z dwóch poziomów, z których górnym jest tzw. Orle Gniazdo od wieków trudne do zdobycia, nawet dla turystów. O historii twierdzy i wyspy opowiada Muzeum Korsyki mieszczące się w jej dawnych koszarach. Oprócz wspaniałych widoków można również podziwiać Pałac Narodowy – jedyną świecką budowlę z czasów panowania Genueńczyków, a także najważniejszą świątynię Corte jaką jest kościół Objawienia. W miasteczku znajduje się doskonała baza gastronomiczna, a najlepsze restauracje zlokalizowane są na cours Paoli. To nie koniec atrakcji, gdyż okolica zwana Krainą Cortenais oferuje wspaniałe widoki, dziką przyrodę gór i gęste lasy wchodzące w skład Parku Regionalnego Korsyki. Dla turystów przygotowano wspaniałe szlaki po niezwykłych terenach, prowadzące do polodowcowych jeziorek z najciekawszymi Lac de Melo i Lac de Capitello. W okolicy znajdują się liczne wąwozy i doliny przeznaczone dla mniej zaawansowanych piechurów oraz wysokie szczyty z najwyższym Monte Cinto przeznaczone dla zaprawionych alpinistów.

Wycieczka na Sardynię z lokalnymi atrakcjami:

Stolicą „małego kontynentu” jest Cagliari – największe miasto na wyspie łączące w sobie wiele funkcji, począwszy od węzła komunikacyjnego, przez centrum kulturalno-handlowo-usługowe i kurort turystyczny, do zabytkowego ośrodka z wieloma tradycjami. Do Cagliari warto zatem przyjechać z krótką wizytą na zwiedzanie miasta lub potraktować je jako bazę wypadową w zwiedzaniu pozostałej części wyspy i miejsce do plażowania. Turyści zaglądający do miasta  w pierwszej kolejności spotykają się z Castello – ośrodkiem średniowiecznego życia, z mrocznymi uliczkami wijącymi się wśród XIII-wiecznych murów, gdzie wznosi się imponująca twierdza Bastione San Remy z niezwykłymi widokami na miasto, morze i okoliczne laguny. Miejscową katedrę porównuje się do architektonicznej „wieży Babel”, w jej wnętrzach zachwyca kamienna ambona, bogato zdobiony grobowiec oraz prezbiterium ze zbiorem sztuki religijnej. Jeżeli ktoś ma więcej czasu powinien dla niezwykłych widoków wspiąć się na Wieżę św. Pankracego i Wieżę Słonia lub przespacerować się do Cittadella dei Musei skupiającej na swoim terenie najznamienitsze sardyńskie muzea. Na uwagę turystów zasługuje także wykuty w skale rzymski amfiteatr powstały w II w. n.e. oraz zaskakujące ilością gatunków roślinnych ogrody botaniczne, będące jednocześnie schronieniem przed upalnym słońcem. Kiedy przychodzi czas na plażowanie tłoczno robi się w dzielnicy Poetto z długą, piaszczystą plażą położoną w malowniczej zatoce, która chroni ją przed wiatrem, dzięki czemu plażowanie jest samą przyjemnością, podobnie jak spacer wzdłuż wybrzeża przerywany wizytami w niekończących się tawernach, barach i restauracjach. Poetto gwarantuje również wiele wypożyczalni, w których można zaopatrzyć się w niezbędne do aktywnego wypoczynku deski windsurfingowe, rowery wodne, skutery, leżaki i parasole. Wieczorem śródziemnomorską opalenizną można pochwalić się na Via Manno – najpiękniejszej na Sardynii promenadzie przyciągającej każdego dnia setki spacerowiczów. Ponadto na Sardynii można zwiedzić: Norę – ruiny nadmorskiej miejscowości świadczące o historycznym i strategicznym charakterze Sardynii; Su Nuraxi –  znane z „nuraghe”, czyli stożkowego budynku mieszkalno-obronnego; Wyspę Sant'Antioco – na której znajduje się kościół Sant'Antioco z katakumbami udostępnionymi do zwiedzania z przewodnikiem, muzeum archeologiczne, cmentarz punicki poświęcony bogini Tanit oraz niewielki bastion Forte Su Pisu; Tharros – rzymskie ruiny położone niedaleko miasta Oristano; Grotta del Bue Marino – niezwykłą grotę, w której można podziwiać najróżniejsze lśniące formy skalne przypominające organy, torty oraz ludzkie głowy i Wyspy La Maddalena i Caprera z pięknymi lagunami i wieloma ciekawymi atrakcjami turystycznymi.

Najczęściej Zadawane Pytania

Kiedy najlepiej lecieć na Korsykę?
Na letnie wczasy na Korsykę najlepiej wybrać się od maja do października, kiedy temperatury na wyspie przekraczają 20°C, najcieplejszymi miesiącami są lipiec i sierpień, a termometry wskazują powyżej 30°C – jest to idealny okres do wygrzewania się na wspaniałych plażach, chociaż osoby źle znoszące upały powinny mieć na uwadze zbyt wysokie temperatury. Ciepłymi miesiącami są także czerwiec i wrzesień doskonale nadające się na urlopy w bardziej sprzyjających temperaturach powietrza. W okresie czerwca i września temperatura morza w rejonie Korsyki sięga 23-26°C.

Na zwiedzanie zabytków najlepsze miesiące to od kwietnia do czerwca oraz od września do początków listopada, choć ciężko wtedy skorzystać z kąpieli morskich, niemniej nie ma wtedy tylu turystów co w okresie letnim, a ceny w kurortach są znacznie niższe niż w sezonie.

Planując urlop warto pamiętać o ciekawych, lokalnych wydarzeniach, takich jak czerwcowy Festiwal Jazzowy i wrześniowy festiwal Chants Polyphoniques z religijnymi i ludowymi pieśniami korsykańskimi w Calvi. Ciekawym wydarzeniem jest również wrześniowy festiwal muzyczny Rencontres Mediteranenes w Bonifacio.

Jaka waluta obowiązuje we Francji i jakie są orientacyjne ceny?
We Francji obowiązuje wspólna dla całej Unii Europejskiej waluta – Euro. Konsekwencją tego są nieco wyższe ceny niż w Polsce, zwłaszcza jeżeli chodzi o posiłki w restauracjach i ceny związane z infrastrukturą turystyczną.

Gdzie i jakie pamiątki kupić na Korsyce?
Doskonałym miejscem na zrobienie zakupów jest wioska L'ille Rousse z wieloma sklepikami oferującymi pamiątkowe przedmioty z Korsyki.

Jaki czas obowiązuje we Francji?
We Francji obowiązuje taki sam czas jak u nas.

Jak poruszać się po Korsyce?
Komunikacja na Korsyce jest stosunkowo dobrze rozwinięta i funkcjonuje sprawnie, niemniej ciężko się nią dostać we wszystkie zakątki wyspy, a niektóre połączenia są rzadkością. Czasami lepiej skorzystać z prywatnych przewoźników dysponujących szerszą ofertą połączeń z różnymi miejscami. Jeżeli ktoś poważnie myśli o zwiedzaniu wyspy powinien wypożyczyć samochód lub skorzystać w znajdujących się w wielu miejscowościach wypożyczalni skuterów, o ile nie przyjechał na wyspę własnym środkiem transportu. Drogi na Korsyce są wąskie, a w niektórych miejscach trudno wyminąć nadjeżdżający z przeciwka pojazd. Jakość dróg jest dobra, niemniej na prowincjonalnych odcinkach wygląda to nieco gorzej. Warto zastanowić się nad podróżowaniem koleją, której linie przebiegają w malowniczych zakątkach wyspy i w taki sposób można podziwiać jej uroki. Trasy są urozmaicone, mijają mnóstwo tuneli i mostów, często przebiegają nad przepaściami. Najdogodniejsze połączenia występują na liniach Bastia-Ajaccio i Ponte Leccia-Calvi.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Jakie plaże są na Korsyce?
Korsyka ma doskonałe plaże z rewelacyjną jakością obmywającej je wody morskiej. Na całym wybrzeżu wyspy można trafić na plaże piaszczyste, żwirowe oraz kamieniste w niektórych zatoczkach kąpielowych, więc lepiej mieć ze sobą na wszelki wypadek obuwie kąpielowe. Prawie całe wybrzeże oferuje wiele ciekawych miejsc do nurkowania, w większych kurortach warto zapytać o szkółki i wypożyczalnie sprzętu nurkowego. Nie brakuje również miejsc z dzikimi plażami, których trzeba poszukać na własną rękę podróżując po wybrzeżu.

Doskonała plaża marzeń, piaszczysta Lavasina znajduje się na malowniczym przylądku Cap Corse, którego cała linia brzegowa obfituje w zatoczki kąpielowe doskonale nadające się do pływania, nurkowania i uprawiania sportów wodnych oraz piaszczyste odcinki wybrzeża delikatnie opadające ku lazurowemu morzu. Wspaniała plaża w Calvi rozciąga się wzdłuż zatoki od portu jachtowego i jest to stosunkowo szeroki, piaszczysty pas wybrzeża ocieniony w niektórych miejscach drzewami sosnowymi dającymi schronienie przed promieniami słonecznymi. Idealne plaże usytuowane są wokół kurortu Cargese i są to piaszczyste Plage de Pero i Plage de Chiuni na północy oraz bardziej otwarte na morze, piaszczyste Plage de Menasina i Plage de Stagnoli na południu. Jak przystało na znany kurort również Ajaccio dysponuje wspaniałymi plażami. Blisko centrum znajdują się piaszczyste plaże St-Franccois i Trottel, natomiast turyści najczęściej wypoczywają na długim i szerokim, piaszczystym pasie wybrzeża Plage de Ricanto zwanym również plażą Tahiti. W samym Bonifacio nie ma ciekawych plaż (skaliste nabrzeże), ale po drugiej stronie zatoki znajdują się piaszczyste odcinki drobnego piasku Plage de la Catena oraz Plage de 'Arinella, na które można dopłynąć taksówkami wodnymi lub wynajętymi łodziami. Jedne z najpiękniejszych plaż na wyspie znajdują się na jej południu w okolicy Bonifacio i są to ulokowana między czerwonymi skałami Plage di Paragnano, Plage de Tonnara, zdominowana przez windsurfingowców Plage Piantarella oraz bajeczna Plage de Catalonga. Jedną z najpiękniejszych plaż na wyspie jest również plaża Santa-Giulia w Porto-Vecchio, na piaszczystym, kilkukilometrowym pasie zawsze wypoczywają tłumy turystów. Okolica Ile Rousse przyciąga turystów doskonałymi plażami z białym piaskiem Plage de Rindara oraz Plage de Lozari.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie są ograniczenia celne we Francji?
Przewóz towarów podlega ograniczeniom ilościowym na zasadach obowiązujących w UE, co oznacza w praktyce, że rzeczy osobiste i sprzęt na własny użytek nie podlega ograniczeniom celnym. W przypadku towarów można wwozić i wywozić: do 800 szt. papierosów, 200 szt. cygar, 10 l spirytusu, 20 l mocniejszego alkoholu, 90 l wina i 110 l piwa.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia we Francji?
W nagłych przypadkach turyści z Polski objęci są we Francji bezpłatną podstawową opieką medyczną. Opłaca się jednak wykupić polisę ubezpieczenia podróżnego, która w razie potrzeby umożliwi pokrycie kosztów bardziej zaawansowanego leczenia i transport medyczny. Jeżeli posiadamy ubezpieczenie prywatne należy zapoznać się z jego warunkami, gdyż w większości przypadków ubezpieczeniem objęte są koszty leczenia powyżej pewnych kwot, które należy samemu opłacić. Przed wyjazdem za granicę dobrze jest jednak w oddziale wojewódzkiego NFZ złożyć wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest dowodem posiadania takiego ubezpieczenia.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

Ważne informacje MSZ

Dokumentem uprawniającym nas do pobytu na terenie Francji jest dowód osobisty lub paszport (o ile nie posiadamy dowodu). Obowiązują nas te same co w innych krajach Unii Europejskiej przepisy dewizowe oraz nie ma obowiązku meldunkowego, jeżeli nasz pobyt na terenie kraju nie przekracza 90 dni.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasad i konsulatów we Francji.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Francuskiej
Francja, Paryż, 1, Talleyrand, 75007
Tel.: +33 143173405 Tel. dyżurny: +33 680580220 Faks: +33 143173507
paryz.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.paryz.polemb.net

Konsulat Honorowy Rzeczypospolitej Polskiej w Nicei
Francja, Nicea, 205 Avenue de la Lanterne, 06 200
Tel.: (00-33-4) 937-147-28
forka.invest@hotmail.fr

Lazurowe Wybrzeże

Lotaryngia

Masyw Centralny

Nicea

Normandia

Paryż

Pireneje

Północna Francja

Szampania

Zatoka Biskajska

Francja: Alzacja , Bretania , Burgundia , Dolina Garonny , Dolina Loary , Korsyka , Lazurowe Wybrzeże , Lotaryngia , Masyw Centralny , Nicea , Normandia , Paryż , Pireneje , Północna Francja , Szampania , Zatoka Biskajska

Wybierz region Alzacja , Bretania , Burgundia , Dolina Garonny , Dolina Loary , Korsyka , Lazurowe Wybrzeże , Lotaryngia , Masyw Centralny , Nicea , Normandia , Paryż , Pireneje , Północna Francja , Szampania , Zatoka Biskajska