Kraj Szkocja

Stolica: Edynburg
Waluta: funt brytyjski (GBP), 1 GBP = 100 pensów
Wiza: nie jest wymagana
Język: angielski, szkocki
Napięcie: 240 V
Powierzchnia: 78 782 km²
Ludność: 5,2 mln

Edynburg

Południowa Szkocja

Północna Szkocja

Daleka północ z przepięknymi wyspami, prehistorycznymi skarbami i nierozwiązaną tajemnicą jeziora Loch Ness.

Informacje ogólne

Północna Szkocja jest jeszcze bardziej zróżnicowana od południowej, a jej dzika część dzięki niezwykle surowym krajobrazom określana jest mianem Highlands. Region ten uchodzi za najrzadziej zaludniony w Europie i składa się z kilku mniejszych dystryktów budzących zachwyt przyrodą oraz zdumiewających historycznymi śladami i tajemnicą słynnego jeziora Loch Ness. Do dziś w tym odludnym zakątku kultywowane są celtyckie tradycje, związane z zamierzchłymi czasami, słynnymi bitwami między poszczególnymi klanami oraz wojnami szkocko-angielskimi. Stare lasy, bystre rzeki, tajemnicze jeziora spowite mgłą i cała masa pięknych widoków są głównym powodem wizyty w Północnej Szkocji, przeważnie dla prawdziwych odkrywców, którym niestraszne wysokie góry, mocna whiskey i nieznana przygoda. Coś dla siebie znajdą także miłośnicy aktywnego spędzania wolnego czasu oraz sportów ekstremalnych, aczkolwiek w kilku miejscowościach można spędzić spokojny czas, podziwiając piękne widoki i spacerując piaszczystym wybrzeżem. Linia brzegowa Północnej Szkocji jest rozbudowana jak nigdzie indziej w Europie i dzięki zawiłej topografii wysp w północnej części regionu, zalicza się do unikalnych krajobrazowo zakątków świata. Wschodnie wybrzeże natomiast jest bardzo dzikie, trudno dostępne, z surowymi i niebezpiecznymi, ale zawsze przepięknymi klifami, hipnotyzującymi miłośników fotografii podróżniczej spod znaku „dark horizon” i whiskey Johnnie Walker, którzy bystrymi oczami zza okularów próbują wychwycić najwłaściwszy kadr. Północna Szkocja ma wiele zalet i chociaż nie jest regionem do końca odkrytym przez turystykę masową, stanowi fascynujący cel nowej przygody.

Dzięki swojej barwnej i ciekawej historii Szkocja jest krajem niezwykle interesującym i intrygującym jednocześnie, gdyż w szkockich dziejach pojawiali się żądni władzy królowie, krwawi wojownicy i romantyczni bohaterowie, którzy mieli okazję żyć na jednym z ostatnich nieskolonizowanych obszarów świata. Osadnictwo na tym terenie rozpoczęło się wraz z wycofaniem lodowca i pojawieniem ludności myśliwsko-zbierackiej, po której dzięki pracy archeologów, odkryto mnóstwo pamiątek, między innymi datowaną na 2 tys. lat p.n.e., dobrze zachowaną wioskę Skara Brae na Orkadach. Z kolei ludzie neolitu pozostawili po sobie potężne kurhany kryjące komory grobowe i tajemnicze kamienne kręgi fascynujące naukowców. Pierwsze zapisane przekazy pochodzą z czasu podbojów rzymskich, gdy cesarz Wespazjan zapragnął zdobyć gęste lasy środkowej Szkocji. Cesarz Hadrian natomiast zbudował słynny Wał Hadriana na północy Anglii, odgradzając się tym samym od plemion północy. Gdy Rzymianie opuścili wyspy na dobre, od V stulecia zaczęli pojawiać się Piktowie, Brytowie, Szkoci, Anglowie i Normanowie zasiedlający północne wyspy. Główną siłą spajającą skłócone plemiona okazało się chrześcijaństwo, które było atrakcyjne dla pogańskich królów. W tym czasie rozpoczęła się era pięknych manuskryptów i przedmiotów z metalu wykonywanych niekiedy przez szkockich rzemieślników. Mroki średniowiecza zjednoczyły Szkotów, ale już w X w. walka o władzę trwała w najlepsze i w tym czasie panował słynny Makbet – pierwowzór szekspirowskiej postaci. Za reformy religijne wzięła się królowa Małgorzata, z kolei Dawid I sprowadził mnichów i wybudował mnóstwo klasztorów. Powstawały duże miasta z przywilejami handlowymi, niemniej po stosunkowo spokojnym okresie w XIII wieku, wybuchł gwałtowny protest przeciwko ingerencjom Anglii w sprawy kraju, przez co Szkocja dorobiła się narodowego bohatera – słynnego Williama Wallace (jego losy posłużyły jako inspiracja do stworzenia filmu „Braveheart – Waleczne Serce”). Kolejne wieki to czas królewskich intryg, wojen domowych, angielskich inwazji i reformacji, która w XVI wieku zalała kraj i sprowadziła jeszcze większe konflikty religijne. XVIII i XIX wiek to epoka powstań przeciwko unii z Anglią, pięknych historii miłosnych związanych z królewskimi rodami i szkockiego oświecenia, dzięki któremu wytworzyła się unikalna kultura szkocka. Rewolucja przemysłowa rozpoczęła się w Glasgow, niemniej niestabilna sytuacja podczas dwóch wojen światowych, skomplikowane relację z Anglią i polityka całej Wielkiej Brytanii, doprowadziły dopiero w roku 1999 do zorganizowania uroczystej ceremonii powstania szkockiego parlamentu.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Najważniejszym miastem północy i trzecim co do wielkości miastem Szkocji jest Aberdeen – duży kurort z ciekawą architekturą, pasjonującymi muzeami i barwnym życiem kulturalnym. Jest to również ważny port rybacki położony nad ujściem rzek Don i Dee do Morza Północnego, który rozwinął się po licznych perturbacjach związanych z wojnami szkocko-angielskimi oraz dzięki postępowi w dziedzinie przemysłu stoczniowego i wydobyciu ropy naftowej w XIX wieku. Tamtejsze parki miejskie należą do najpiękniejszych w Wielkiej Brytanii i są chlubą mieszkańców, sprzyjającą wieczornym przechadzkom. Aberdeen nazywane jest „granitowym miastem” za sprawą  budynków wzniesionych właśnie z granitu i większość z nich można podziwiać na jednej z najpiękniejszy arterii Szkocji – Union Street. Zwiedzanie miasta najlepiej rozpocząć na brukowanym placu Castlegate, gdzie znajduje się XVII-wieczny budynek Mercat Cross ozdobiony wizerunkami władców z dynastii Stuartów. „Granitowe uliczki” prowadzą do: najstarszego budynku w mieście Tolbooth, katedry św. Andrzeja oraz niezwykłego gmachu Marischall Collage zachęcającego do zwiedzania muzeum historii regionu. Zadziwić może ilość galerii prezentujących dokonania artystów z całego okresu najznamienitszej sztuki szkockiej, niemniej warto także dotrzeć do portu, gdzie znajduje się Muzeum Marinistyczne zwracające uwagę nowoczesnymi ekspozycjami audiowizualnymi. W porcie można również odnaleźć wspaniałe restauracje serwujące ryby i owoce morza, a także gwarny targ rybny. Warto pamiętać, że Aberdeen szczyci się jedną z najpiękniejszych brytyjskich plaż, która rozciąga się wzdłuż promenady zastawionej wesołymi miasteczkami, kawiarniami i ogródkami piwnymi. W słoneczne dni wygrzewają się tam mieszkańcy miasta i golfiści, którzy po zdobyciu wszystkich dołków na pobliskich polach marzą o zasłużonym relaksie.

Kuchnia

Kuchnia szkocka znacznie różni się od angielskiej, dlatego dla kulinarnych podróżników powinna być tematem zupełnie innej przygody. W Szkocji panuje chłodny klimat, więc regionalne potrawy są bardziej treściwe i potrafią zaspokoić wilczy apetyt. Opierają się głównie na świeżym mięsie, dziczyźnie i rybach, chociaż za jedno z narodowych dań uchodzą płatki owsiane dodawane do mnóstwa potraw.

Szkockie śniadanie zasadniczo nie różni się od angielskiego i jego podstawą jest kiełbasa, jajka na bekonie (często z dodatkiem kaszanki) i babeczki ziemniaczane. Owies uprawiany jest w Szkocji na szeroką skalę, dlatego śniadanie powinna wzbogacić także popularna owsianka. Jedną z jej odmian jest skirlie, czyli owsianka z cebulą. Płatki owsiane można także znaleźć w deserze cranchan przygotowanym z malin oraz miodzie i whiskey. Na stole mogą pojawić się wędzone śledzie lub inne ryby z maślanym chlebem podobnym do francuskich rogalików. Do tego obowiązkowa jest mocna herbata podawana na angielski wzór z mlekiem.

Najlepszym przysmakiem jest wędzony śledź z jeziora Fyne, aczkolwiek dorównują mu ryby z Arbroatah duszone na wolnym ogniu w mleku i maśle. Często jada się owoce morza, homary i szkockie łososie złowione w Morzu Północnym. Z kolei ryba łupacz idealnie smakuje w potrawie cullen skink, wraz z ziemniakami i cebulą. W miejscowościach nadmorskich na stołach królują małże, ostrygi, kraby i krewetki oraz rozmaite odmiany hodowlanych pstrągów.

Mięso bydła rasy Aberdeen Angus znane jest na całym świecie i takie właśnie steki wołowe serwuje się w najlepszych restauracjach, chociaż smaczna jest dziczyzna (zając, sarna, bażant, pardwa). Kulinarnym skarbem narodowym jest jednak haggis, więc jeśli komuś nie straszne regionalne potrawy, powinien rozprawić się z owczym żołądkiem nadziewanym przyprawioną wątróbką, sercami i płucami oraz mąką owsianą, kolendrą, cebulą i puree z rzepy. Całość zalewana jest na życzenie wywarem z płuc i baraniego łoju oraz podana w dosyć ciekawej formie, gotowej do dowolnego rozkrojenia. (Warto pamiętać, że największa celebracja dania haggis odbywa się 25 stycznia, w rocznicę urodzin szkockiego poety Roberta Burnsa oraz w noc św. Andrzeja 30 listopada). Kolejnym kulinarnym wyzwaniem jest znany również w Anglii black pudding – krew barania wraz z łojem, owsianką, cebulą i ziołami wymieszana w głębokim rondlu i podana w owczych jelitach. Z kuchni francuskiej natomiast pochodzi gigot, czyli duszone golenie jagnięce z marchewką i rzepą. Warto pamiętać, że z racji specyfiki języka szkockiego niektóre nazwy potraw jest ciężko wymówić.

Popularne dania:

partan bree – zupa z krabich szczypców podawana z ryżem,

Scots broth – zupa z soczewicy, groszku i bulionu baraniego bądź warzywnego,

cullen skink – zupa z wędzonego łupacza z ziemniakami i śmietaną,

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

cock-a-leekie – kurczak z porem i suszoną śliwką,

hugga-muggie – szetlandzki haggis podany dla odmiany w rybim żołądku,

ubiquitous Scotch broth – baranina z soczewicą, jęczmieniem i warzywami,

crappit heids – głowa ryby łupacz z homarowym nadzieniem,

stovies – pieczone ziemniaki z cebulą i mieloną wołowiną.

W specjalistycznych sklepach można nabyć wspaniałe szkockie sery, szczególnie cierpki cheddar z Isle of Mull, camembert z Perthshire, Dunsyre Blue i Scottish Dolcelatte. Smaczny jest także serek śmietankowy Crowdie, który najlepiej spożyć z posypką z płatków owsianych. W kontynentalnej Europie próżno wypatrywać jajek przygotowanych po szkocku – jajka są gotowane na twardo, owinięte w mąkę i mielone mięso oraz wysmarowane pianą ubitą z białek w celu obtoczenia w okruszkach ciemnego chleba.

Życie szkockiej społeczności skupia się wieczorami najczęściej w pubach różnej maści, w których króluje „woda życia”, czyli Whiskey pędzoną tam od XV w. Alkohol ten wpłynął nawet na historię kraju i jest obecnie głównym produktem eksportowym Szkocji. Dobra whiskey występuje w różnych odmianach smakowo-aromatycznych, a niejeden Szkot mógłby opowiadać o trunku przez wiele godzin. Dla laika wystarczy informacja rozróżniająca whiskey na jednosłodową single malt, wyrabianą ze słodu jęczmiennego oraz zbożową grain, wyrabianą z żyta z niewielkim dodatkiem słodu jęczmiennego. W sprzedaży jest także mieszanka obu typów zwana blended whiskey, aczkolwiek podziałów związanych z regionami produkcji, znanych tylko koneserom jest znacznie więcej. Ogólnie przy wyborze tego trunku należy kierować się zasadą, że im droższy alkohol, tym lepszy, pijany także z domieszką wody. Flagowymi markami są: Johnnie Walker, Bell's, The Famous Grouse, Black Jack i Teacher's. Ilość piw dostępnych w szkockich pubach również bije na głowę, dlatego warto odłożyć trochę funtów i degustować jak najwięcej gatunków. Jeśli ktoś nie przepada za alkoholem zawsze może sięgnąć po butelkę Irn-Bru, czyli słodkiego napoju gazowanego o smaku pomarańczowym.

Być może przy pierwszym kontakcie kuchnia szkocka może nieco przerazić, ale przy bliższym poznaniu z pewnością przypadnie do gustu turystom uwielbiającym kulinarne eksperymenty.

Obyczaje

Kultura i obyczaje szkockie znacznie różnią się od angielskich i najbardziej są akcentowane na festiwalu stuki w Edynburgu oraz wszystkich imprezach towarzyszących. Dla Szkotów ważna jest uprzejmość i przestrzeganie podstawowych zasad obyczajowych i kultury osobistej. Ludzie są ogólnie przyjaźnie nastawieni do turystów, pomocni i chętni do rozmów szczególnie w pubach. Rodowitego Szkota można poznać po języku (tzw. język gaelicki, na który wpływ miała długa historia stosunków z Francją), niemniej różnice występują między mieszkańcami gór, nizin i wysp. Łączy ich jednak charakterystyczny strój zwany „kilitem”, który istnieje od czasu podbojów rzymskich na Wyspach Brytyjskich. Jest to rodzaj spódnicy w kratę symbolizującą najczęściej przynależność rodową lub klanową. Kraciasty materiał określany terminem „tartan” zadomowił się także w rozmaitych nurtach szkockiej popkultury, podtrzymujących odrębność Szkotów. Jest to strój odświętny, zakładany najczęściej na święta państwowe i uroczystości rodzinne, niemniej tak ubranych Szkotów, ze skórzaną torebką („sporran”) przyczepioną do pasa na biodrach można spotkać w wielu miejscach związanych z turystyką. Nieodłącznym elementem mężczyzn w kraciastych spódnicach są dudy, czyli dęte, drewniane instrumenty muzyczne, wydobywające dźwięk jednoznacznie kojarzący się ze szkocką muzyką. Do takiego ubioru obowiązkowa jest także lniana koszula, beret, orle piórko i zasuszona gałązka wrzosu odnosząca się do symboli narodowych. Szkoci w większości należą do kalwińskiego kościoła szkockiego, uwielbiają spory filozoficzne oraz bywają najczęściej wychowywani na ludzi bardzo oszczędnych, pracowitych i uczciwych.

Duży wpływ na szkockie obyczaje wywarło także odrodzenie muzyki ludowej, wypełniającej obecnie puby i kluby tradycyjnymi dźwiękami. Chociaż prawdziwi dudziarze są uważani za ambasadorów muzyki narodowej, brzmienie dud obecne jest w wielu gatunkach muzyki popularnej i niezależnej. Podobnym instrumentem są skrzypce stanowiące nieodłączny element muzyki. Kluby folkowe zawsze pełne są turystów, dla których taka właśnie muzyka jest najlepszym przykładem szkockiego dziedzictwa kulturalnego (mnóstwo takich klubów można przykładowo znaleźć w Edynburgu, Aberdeen, Kirkcaldy, Stirling czy St Andrews). Warto rozglądnąć się także za afiszami reklamującymi tradycyjne potańcówki „ceilidh”. Słynnym tańcem jest „fling” wymagający wznoszenia ramion w kształcie rogów jelenia, natomiast tańce dworskie „country dances” związane z tradycjami francuskimi charakteryzują się wytwornością i ukłonami.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Jednym z najgłośniejszych widowisk zakorzenionych w szkockiej kulturze jest Highland Games, na którym spotykają się dudziarze, tancerze i miłośnicy szkockich sportów. Dla turystów jest to widowiskowa impreza, w której śmiałkowie mogą wziąć udział, licząc się jednak z kilkoma siniakami i bezsilnością wobec wysokich, silnych, umięśnionych przeciwników. Siłacze w spódnicach rywalizują w rozmaitych, czasami dziwacznych dyscyplinach, takich jak np.: rzut „haggisem”, kłodą drzewa czy młotem.

W szkockiej kulturze widoczne są także liczne święta zadziwiające przyjezdnych swoją egzotyką. Wielkim wydarzeniem jest noc sylwestrowa oraz poprzedzające ją procesje z pochodniami na Princes Street w Edynburgu. Szaleństwo noworoczne trwa przez kilka dni i obfituje w zabawy na ulicach, pokazy fajerwerków i koncerty. Hucznie obchodzi się także Noc Roberta Burnsa – narodowego wieszcza. W dniu 25 stycznia spożywa się wtedy niemalże rytualnie „haggis” i popija whisky. Jednym z najważniejszych świąt w kalendarzu celtyckim jest początek lata Beltane Faire obchodzony w nocy z 30 kwietnia na 1 maja na wzgórzu Calton w Edynburgu, a całe lato jest czasem festiwali, jarmarków i koncertów. Na stałe w szkocką kulturę wpisał się czas spędzany w pubach i miłość do sportów narodowych, szczególnie piłki nożnej.

Aktywny wypoczynek

Doskonałym miejscem na rozprostowanie kości jest hrabstwo Perthshire, gdzie wyznaczono mnóstwo szlaków pieszych, szczególnie w pobliżu Pitlochry, Blair Atholl i w okolicy rozległego wrzosowiska Rannoch Moor. Zorganizowany wypoczynek organizują biura informacji turystycznej i prywatne firmy m.in. spływy na tratwach, wyprawy w odległe rejony Szkocji połączone z obserwacją dzikich zwierząt. Doskonałą bazą wypadową do pieszych wędrówek i aktywnego wypoczynku jest miejscowość Ballater, w której rozpoczyna się wiele szlaków po okolicznych wzniesieniach, między innymi na Lochnagar (1154 m n.p.m.) z pięknymi widokami na polodowcowe jeziorka. Atrakcją regionu są również imprezy zwane Highland Games, będące połączeniem zawodów sportowych z wydarzeniem muzycznym, na którym każdy może spróbować swoich sił w rozmaitych konkurencjach. W Północnej Szkocji można także żeglować po jeziorach Parku Narodowego Cairngorms, aczkolwiek masywy górskie w miesiącach zimowych przekształcają się w areną narciarsko-snowboardową. Trasy wędrowne Speyside Way łączą w sobie przepiękne góry, rwące rzeki, dziką przyrodę i whisky, z którą są związane specjalne szlaki po destylarniach. Wspaniałe trasy rowerowe są atutem doliny Great Glen z najlepszą bazą wypadową – miastem Fort William, z kolei ośrodek Nevis Range oferuje przejazd wyciągiem z wagonikami, loty paralotnią, tor do zjazdów na rowerach górskich i szereg innych atrakcji związanych z górami. Aktywnie wypoczywać można także na wyspie Skye – wyprawy górskie, wycieczki rowerowe, jazda konna, rejsy wycieczkowe, nurkowanie. Doskonałym rejonem nurkowym są Orkady ze względu na ilość podwodnych wraków zatopionych podczas I i II wojny światowej w akwenie znanym pod nazwą Scapa Flow (głównym centrum organizującym wyprawy nurkowe jest Stromness). Ponadto większość wysp oferuje niekończące się kilometry szlaków wędrownych i rowerowych, które zahaczają o stanowiska archeologiczne, kamienne kręgi i malownicze klify.

Wycieczki Fakultatywne

Perth – dawna stolica Szkocji, zwana także „bramą do Highlands”, jest doskonałą bazą wypadową do zwiedzania krainy jezior Trossach i całego hrabstwa Perthshire słynącego z doskonałych tras pieszych. Główne ulice mają tam charakter wiktoriański, imponują gmachy instytucji publicznych, a uwagę zwracają zwykłe domy zbudowane w stylu georgiańskim. Niegdyś z miasta eksportowano łososie i whiskey, natomiast funkcję szkockiej stolicy Perth pełniło od XII do XV stulecia. Miasto straciło na znaczeniu, gdy w klasztorze dominikanów zamordowano króla Jakuba I, a reformator religijny, Johan Knox, wygłosił w XVI wieku płomienne kazanie nawołujące do zniszczenia czterech klasztorów. Perth jednak podniosło się dzięki tradycjom rolnym i hodowlanym, stając się przyjemnym miastem oferującym turystom przykładowo dwa parki w centrum, w których można pograć w golfa i popływać łodzią. Najważniejszym zabytkiem jest kościół św. Jana, w którym przywódca szkockiej reformacji wzywał do reform religijnych. Podczas spaceru można także zajrzeć do najpiękniejszego budynku w mieście – Domu Pięknego Dziewczęcia, który Walter Scott opisał w powieści „Piękne dziewczę z Perth”. Dziejom miasta i sztuce poświęcona jest Art Gallery and Museum, natomiast za pamiątkami warto rozglądnąć się w Caithness Glass w dzielnicy Inveralmond.

Pałac Scone – jedną z atrakcji turystycznych w pobliżu Perth jest Scone Palace – najpiękniejsza wiejska rezydencja Szkocji, pełna cennych antyków i dzieł sztuki. Budowla z czerwonej cegły, pochodząca z XVI wieku, była przez pewien czas opactwem, w którym przechowywano słynny Kamień Przeznaczenia znajdujący się obecnie w edynburskim zamku. Na krótkiej wycieczce zobaczyć można kolekcję porcelany, bibliotekę oraz przedmioty codziennego użytku należące do znamienitych postaci szkockiej historii. Pałac dodatkowo otoczony jest pięknymi ogrodami, gdzie miło można spędzić czas na krążeniu po labiryncie z żywopłotu w kształcie rodzinnego herbu.

Zamek Blair – przepiękna biała warownia położona w pobliżu wioski Blair Atholl może pochwalić się długim rodowodem sięgającym roku 1269 oraz parkiem, po którym przed wiekami spacerowali lordowie z Atholl. Zwiedzić można kilkanaście pokoi, przyjrzeć się bogatej kolekcji obrazów i starej broni oraz zobaczyć gobeliny i eleganckie przedmioty codziennego użytku, świadczące o wystawnym życiu szkockiej magnaterii.

Zamek Dunnottar – tak pięknie położonych zamków próżno szukać w całej Wielkiej Brytanii. Na wysokich klifach, o które rozbijają się wysokie fale, wyrastają ruiny pochodzące z XV wieku. Mury zamku związane są z losami narodowego bohatera Szkotów, Wiliama Wallace'a, który rozprawił się w tym miejscu z królewskim garnizonem. Okolica jest wyjątkowa i piękna o każdej porze roku, a niezwykły krajobraz często służy jako scenografia filmowa.

Dundee – interesująco położone miasto przy ujściu rzeki Tay do Morza Północnego być może prezentuje się jako zwykła, szkocka miejscowość bez ważnych zabytków, niemniej może przyciągnąć uwagę kilkoma ciekawostkami. Jedną z nich jest zacumowany w porcie statek badawczy „Discovery”, na którym oficer Royal Navy, Robert F. Scott, odkrywał na początku XX wieku tajemnice Antarktydy. W porcie cumuje jeszcze kilka innych okrętów o równie pasjonujących historiach, świadczących najlepiej o szkockich podbojach morskich. Z okolic mostu Tay Road Bridge można podziwiać malowniczą panoramę miasta, z której wybija się sylwetka katedry św. Pawła z bogato zdobionym ołtarzem głównym. Dosyć przyjemną dzielnicą jest Cultural Quarter, gdzie rozlokowały się najlepsze puby, kawiarnie i restauracje, a Centrum Sztuki Współczesnej prezentuje interesujące kolekcje. Małe dzieci warto zabrać przy okazji do Sensation – centrum naukowego w przystępny i interaktywny sposób przedstawiającego szeroki zakres wiedzy o świecie. Wzgórze Dundee Law z kolei to cel nieco dłuższej wędrówki, na której można przyjrzeć się pozostałościom wygasłego wulkanu. Wymarzonym miejscem spacerowym jest także pobliskie nadmorskie osiedle Broughty Ferry. Można tam zwiedzić interesujący zamek z XV wieku, który od kilku wieków jako strategiczny punkt strzegł ujścia rzeki Tay do morza. Atutem tej atrakcji turystycznej jest położenie w pobliżu piaszczystej plaży i pola golfowego.

Park Narodowy Cairgorm – największy park narodowy Wielkiej Brytanii obejmuje najrozleglejsze w Szkocji pasmo górskie Cairgorm, pełne niebywałych krajobrazów i szlaków pieszych. Rezerwat chroni unikalne drzewa, roślinność i zwierzęta, będąc tym samym miejscem chętnie odwiedzanym przez miłośników górskich wędrówek i wędkarzy. Kilka ośrodków wypoczynkowych (np.: Aviemore) oferuje także uprawianie sportów wodnych w wyjątkowej scenerii.

Szlak Whisky – tak jak inne kraje mają swoje „szlaki winne”, Szkocja może pochwalić się trasami wyznaczonymi między destylarniami wykorzystującymi unikalne połączenie kryształowo czystej wody, wyjątkowego klimatu i łagodnych obszarów wyżynnych. W zabytkowych budynkach można poznać wszystkie procesy produkcji „narodowego dobra Szkotów” i poczynić pamiątkowe zakupy. Najbardziej znanym szlakiem jest Malt Whisky Trail, który obejmuje wycieczkę po kilku najlepszych gorzelniach Północnej Szkocji.

Fort William – prawdziwy klejnot szkockich miast północy jest chętnie odwiedzany przez turystów poszukujących pięknych widoków i możliwości uprawiania wspinaczki górskiej. Jest to drugie co do wielkości miasto Highland, z dogodną bazą noclegową umożliwiającą wypoczynek wśród wzgórz. Nie brakuje tam dobrych restauracji serwujących tradycyjne, brytyjskie jedzenie i ciekawych miejsc do zwiedzania w postaci Muzeum Zachodniego Highland i Ocean Frontier – centrum głębin morskich. Warto także wybrać się w jednodniową podróż zabytkową kolejką parową Jacobite Steam Railway, która nie tylko mija po drodze niezwykłe krajobrazy, ale także zagrała jako scenografia w filmach o Harrym Potterze. Fort William jest ważnym punktem na drodze do zdobycia Ben Navis – najwyższego szczytu całych Wysp Brytyjskich (1344 m n.p.m.).

Loch Ness – chociaż szanse na zobaczenie legendarnego potwora z Loch Ness są niewielkie, co roku w okolice tajemniczego akwenu zjeżdżają setki turystów, dla których legenda wciąż jest żywa i nieustannie wypatrują tajemniczego kształtu na tafli wody. Loch Ness jest jednym z wielu jezior Szkocji, które powstały w miejscach wyrzeźbionych przez lodowiec w czasie epoki lodowcowej. Długość akwenu sięga blisko 40 km, a linia brzegowa z porośniętymi wrzosem wzgórzami tworzy wyjątkową scenerię. Do jeziora wpada mnóstwo górskich strumieni niosących torf, dlatego woda w jeziorze jest wyjątkowo ciemna, co skutecznie łączy się z legendą o słynny potworze zwanym pieszczotliwie „Nessie”. Stwór jest jednym z najbardziej zagadkowych zjawisk świata, istnienia którego nigdy nie udało się udowodnić. Opisy i rzekomo wykonane zdjęcia przedstawiają potwora z długą szyją i grzbietem wystającym ponad taflę wody. Początek legendy zrodził się w 1933 r. za sprawą informacji o zwierzęciu, która pojawiła się w lokalnej gazecie oraz zdjęć zrobionych przez mieszkańca Foyers, Hugha Greya, aczkolwiek sensacyjnych filmów i relacji w kolejnych latach pojawiło się więcej. Pomimo dziesiątek badań nie udało się potwierdzić autentyczności stwora, dlatego legenda o nim jest skutecznym magnesem wabiącym turystów. Przy okazji poszukiwań „Nessie” można zwiedzić wspaniałe ruiny zamku Urquhart, wioskę Fort Augustus z opactwem benedyktyńskim, wystawę w Drumnadrochit poświęconą potworowi czy wodospady nieopodal Invermoriston. Każda z miejscowości nad jeziorem ma swój urok, który z pewnością docenią prawdziwi „łowcy legend”. Lokalne agencje turystyczne organizują rejsy po jeziorze, łowienie ryb oraz polowanie na potwora z Loch Ness.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Culloden – ważne miejsce w historii Szkocji związane z bitwą pomiędzy wspieranymi przez wojska francuskie jakobitami (zwolennikami dynastii Stuartów i króla Jakuba VII), a wojskami króla Jerzego II. Krwawe wydarzenia z 16 kwietnia 1746 r. odwróciły losy kraju i doprowadziła do odwetów na Szkotach. Aby dokładnie poznać i zrozumieć historię, należy udać się na miejsce bitwy udostępnione zwiedzającym wraz z punktami pokazującymi rozmieszczenie wojsk. Miejsca pochówku poszczególnych władców klanów wyznaczają kamienie nagrobne, natomiast przebieg walk pokazują szczegółowo filmy wyświetlane w Centrum Informacji Turystycznej.

Fort George – prawdziwa gratka dla miłośników fortyfikacji, którzy na pasjonującej wycieczce mogą odkryć wszystkie tajemnice jednej z najwspanialszych tego typu budowli w Europie. Już sama lokalizacja fortu, na piaszczystym cyplu rozcinającym wody Zatoki Moray, budzi uznanie i zachęca do zwiedzania nawet turystów nie do końca zainteresowanych militariami. Budowla powstała w XVIII wieku dla armii Jerzego II, po czym została przekształcona w koszary pełniące taką funkcję do dziś. Interesujące kolekcje historycznych przedmiotów można obejrzeć w tamtejszym Regimental Museum Queen's Own Highlanders i udać się późnej na mury wieńczące fort, by wypatrzyć delfiny wyskakujące ponad fale.

Góry Kaledońskie – imponujące pasmo górskie zajmujące północne tereny Szkocji jest najpiękniejszym zakątkiem kraju, umiłowanym przez pasjonatów turystyki górskiej. Na przestrzeni ponad 300 km na wędrowców czekają rozczłonkowane doliny, nagie wierzchołki, rwące rzeki nadające się na spływy kajakowe, mroczne jeziora oraz skaliste fiordy urozmaicające linię brzegową. Często występują tam mgły spowijające liczne torfowiska, wrzosowiska i miejscowości zajmujące się obsługą ruchu turystycznego. Całego terenu nie da się poznać w trakcie jednej wizyty, dlatego trzeba się wcześniej zdecydować na konkretny cel wycieczki. Niezwykle urokliwe jest zachodnie wybrzeże od półwyspu Morvern do przylądka Wrath i tam można natknąć się na wysokie fiordy rozdzielające piaszczyste plaże. Każda pora roku prezentuje w całej okazałości całą gamę barw, a wspaniałe krajobrazy zachęcają do pieszych i rowerowych wycieczek oraz obserwacji ptaków. Część z najciekawszych terenów osiągalna jest z Inverness i tam też znajduje się dogodna baza noclegowa. Mnóstwo szlaków można znaleźć na niezwykle dzikim i odludnym półwyspie Ardnamurchan, natomiast jedną z największych atrakcji jest przejażdżka zabytkową kolejką West Highland Railway. Silną pokusę do odwiedzin wywołują także surowe zakątki północno-zachodniego wybrzeża, zwieńczone przepiękną plażą Sandwood Bay. Tam również dominują wysokie klify cieszące amatorów spacerów, a także doskonałe łowiska odkrywane przez niestrudzonych wędkarzy. Na samej północy chętnie odwiedzaną miejscowością jest Durness otoczone pięknymi plażami i klifami, natomiast za najbardziej ucywilizowane miasteczko północy uchodzi Thurso. Z kolei na wschodnim wybrzeżu fascynującym zakątkiem jest półwysep Black Isle, gdzie zwiedzić można delfinarium i fokarium, lub też wybrać się na rejs poszukujący delfinów na wolności. Dla wielu turystów Góry Kaledońskie są celem zupełnie osobnej wyprawy, na której poznaje się uroki trudno dostępnej i nieprzewidywalnej Szkocji.

Wyspa Skye – najbardziej tajemnicza i niesamowita ze szkockich wysp wyłania się zza kurtyny mgieł i związana jest z nordyjską nazwą odnoszącą się do „chmury”. Chociaż pogoda jest tam niezwykle kapryśna, dla prawdziwych podróżników jest to czekająca na odkrycie kraina żywcem wyciągnięta z baśniowych scenerii. Uroda tamtejszych gór znana jest miłośnikom wędrówek już od czasu epoki wiktoriańskiej, aczkolwiek dalej jest to dziki zakątek, w którym można znaleźć bezludne miejsca. Skye ma około 80 km długości i 50 km szerokości, więc spokojnie można tam spędzić nawet cały urlop, poznając na pasjonujących wyprawach najodleglejsze zakamarki. Nad Wyspą Mgieł dominują postrzępione wzgórza Cuillins przypominające krajobrazy Nowej Zelandii, a linię brzegową tworzą kamieniste cyple ze stromymi fiordami. Podczas wędrówki można trafić na półwysep Trotternish z niesamowitymi widokami na wyspy Hebrydy lub do miejscowości Armadale, której główną atrakcją są pomysłowo zorganizowane Ogrody Zamku Armadale i Muzeum Wysp. Dobrą bazą wypadową do zwiedzania południowej części wyspy jest miejscowość Broadford i tam można uzyskać niezbędne informacje w agencji turystycznej. Z każdego zakątka Skye widać ośnieżone szczyty Cuillin, na które między innymi wiedzie popularny szlak przez Glen Sligachan, oddzielający granitowe Red Hills od skał magmowych Black Cuillin. Większość szlaków wymaga dużego doświadczenia w zdobywaniu wysokich szczytów, aczkolwiek ciekawe i mniej wymagające trasy można znaleźć w niższych partiach gór. Ponadto na wyspie warto zobaczyć warownię Dunvegan Castle z panoramą na okolicę, Muzeum Etnograficzne Colbost Folk, ruiny średniowiecznego Trumpan Church z widokiem na Hebrydy, miasto Portree z pięknymi kolorowymi domkami i malowniczą przystanią oraz słupy skalne zdobiące Quiraing nad zatoką Staffin. Wyjątkowo prezentuje się także skalna iglica zwana Old Man of Storr i inne cudy stworzone przez przyrodę, a także mnóstwo pozostałości po dawnych klanach zamieszkujących wyspę, o których najlepiej dowiedzieć się w Muzeum Wyspy Skye.

Hebrydy Zewnętrzne – ponad 200 wysp archipelagu Hebrydów Zewnętrznych urzeka turystów wyjątkową surowością krajobrazu i potężnymi klifami, o które rozbijają się wzburzone fale Atlantyku. Teren większości wysp jest pagórkowaty, a pasma górskie porozdzielane są przepięknymi wrzosowiskami i dziesiątkami niewielkich jezior tworzących niesamowite zjawiska przyrodnicze. Na dalekim zachodzie archipelagu rozpościerają się połacie piaszczystych plaż należących bez wątpienia do najpiękniejszych na Wyspach Brytyjskich. Chociaż turystyka nie odgrywa tam dużej roli na rzecz rolnictwa i rybołówstwa, wyjątkowe widoki zachęcają do odwiedzania przynajmniej kilku z wysp. Jedną z nich, najdalej wysuniętą na północ, jest Lewis, na której znajdują się najlepiej zachowane w Szkocji znaleziska prehistoryczne. W krajobraz wyspy wpisały się głównie nizinne torfowiska oraz łagodna linia brzegowa zwieńczona w niektórych miejscach wysokimi klifami i poutykanymi między nimi piaszczystymi plażami. Wyspą przez kilkaset lat zarządzał klan MacLeodów, skonfliktowany z królem Jakubem I i konkurującym klanem MacKenzich. Głównym ośrodkiem jest miasteczko Stornoway, w którym rozwija się rynek usług hotelarskich, znajduje się port, zamek oraz wszystko, co potrzebne niewielkiej miejscowości turystycznej. Tu i ówdzie można trafić na słodkowodne jeziorka, rozproszone zabudowania i krajobraz z wiejskimi zagrodami. Turyści często zaglądają w pobliże Calanais, gdzie znajdują się tajemnicze bloki skalne ustawione w kręgu na brzegu jeziora (tzw. założenie megalityczne jest dziełem wielu pokoleń, powstało na przestrzeni lat od 3 tys. p.n.e. do 1,5 tys. i z lotu ptaka przypomina krzyż celtycki). Bardzo malowniczy jest pagórkowaty krajobraz w pobliżu Uig, charakteryzujący się niezliczonymi wysepkami i surowymi klifami, między którymi pojawiają się piaszczyste odcinki połyskujące w promieniach słonecznych złotą barwą. Właśnie na jednym z piaszczystych brzegów odnaleziono kilkadziesiąt wikińskich figur szachowych z XII wieku, które są ciekawostką Muzeum Szkocji w Edynburgu, a repliki i wiele innych interesujących przedmiotów można obejrzeć w Uig Heritage Centre. Do pozostałych wysp odwiedzanych przez turystów należą Harris, North Uist, South Uist i Benbecula. Na wszystkich można znaleźć prehistoryczne zabytki i pozostałości po dawnych klanach zamieszkujących ten rejon Szkocji, co znacznie podnosi rangę turystyczną i zachęca do zwiedzania.

Orkady – na północno-wschodnim krańcu Szkocji rozciąga się niezwykły archipelag około 70 wysp, będących dla turystów prawdziwym skansenem historii z widokami pojawiającymi się często na kartkach pocztowych. Większość wysp jest równinna i łagodnie ukształtowana, z wyjątkiem skalistej Hoy, a największa z nich – Mainland, utożsamiana jest przez wyspiarzy ze stałym lądem. Na wyspach można odnaleźć malownicze rybackie miasteczka obsługujące ruch promowy pomiędzy poszczególnymi zakątkami, gdzie życie toczy się wyjątkowo spokojnym tempem. Wyniosłe klify i piaszczyste plaże wyglądają najpiękniej wiosną i latem, gdy pełne są dzikiego ptactwa, a na pobliskich łąkach pulsuje w rytm wiatru dywan różnobarwnych kwiatów. Na poszczególnych wyspach podziwiać można doskonale zachowane pozostałości osad z epoki kamiennej, grobowce i tajemnicze kręgi z 2 tys. lat p.n.e., których niewyjaśnione pochodzenie najbardziej pobudza turystyczną wyobraźnię. Można tam również trafić na ufortyfikowane wioski z epoki żelaza, w których ostały się kamienne wieże oraz wczesnochrześcijańskie osady z domkami skupionymi wokół kościołów. Orkady do końca XV wieku podlegały królom norweskim, po czym zostały włączone do Szkocji, niemniej skandynawski koloryt zachował się do dziś. Wyspy odegrały ważną rolę w połowach wielorybów oraz podczas obu wojen światowych, gdy stacjonowała tam flota Królewskiej Marynarki Wojennej i po tych właśnie czasach zostało mnóstwo pamiątek. Niezwykle urokliwą miejscowością jest Stromness z naturalnie osłoniętym portem, tradycyjną zabudową i wielowiekowymi tradycjami handlowymi. Największą atrakcją West Mainland jest neolityczna osada Skara Brae, zwana „Brytyjskimi Pompejami”, położona nad przepiękną zatoką Skaill. Obejrzeć tam można autentyczne zachowane domostwa oraz narzędzia i szczątki ceramiki datowane na 3 tys. lat p.n.e. Stolicą Orkadów jest miasteczko Kirkwall, które może pochwalić się jedną z najpiękniejszych średniowiecznych katedr w Północnej Szkocji. St Magnus Cathedral wzniesiona w XII wieku z czerwonej cegły związana jest legendami z postacią Magnusa, nad mogiłą którego rozbłysło niebiańskie światło. Kościół robi niesamowite wrażenie i odzwierciedla ducha znanych katedr Europy. Ciekawe są ruiny Bishop's Palace należące od XII stulecia do Biskupa Orkadów, a także XVII-wieczny pałac hrabiowski wzniesiony w interesującym stylu architektonicznym. Wspaniałych zabytków nie tylko w tym mieście, ale także w obrębie wszystkich wysp jest znacznie więcej, więc wszyscy zainteresowani zwiedzaniem tychże miejsc powinni na początku udać się do Muzeum Orkadów, które opowiada o najistotniejszych zabytkach. Interesujących miejsc jest tak dużo, że z powodzeniem na Orkadach można spędzić cały urlop, wypoczywając, przemierzając trasy wędrowne pełne wyjątkowych krajobrazów i rozwiązując historyczne zagadki związane z czasami prehistorycznymi i historią najnowszą.

Szetlandy – nazwa tajemniczych i odległych wysp na Oceanie Atlantyckim, położonych około 200 km na północ od wybrzeży Szkocji, zakorzeniona jest w turystycznej świadomości, aczkolwiek zakątek ten został jedynie muśnięty przez podróżników i stanowi cel nieznanych przygód. Archipelag ponad 100 wysp charakteryzujących się pagórkowatym kształtem ma więcej wspólnego z krajami skandynawskimi niż z Wielką Brytanią, dlatego może okazać się niezwykle egzotycznym celem wyprawy. Tysiące lat działania wiatru i wody ukształtowały unikalny krajobraz, którego próżno szukać w innych zakątkach świata. Z lotu ptaka wyspy wyglądają jak popękana skorupa z poszarpanymi brzegami, między którymi rozpościerają się jałowe torfowiska pełne miniaturowych jeziorek. Ciekawym zjawiskiem w lecie są „białe noce”, które w niezwykły sposób spowijają dziesiątki wspaniałych stanowisk archeologicznych świadczących o wielowiekowej historii osadnictwa. Poszczególne wyspy słyną z tajemniczych jaskiń, niesamowitych form skalnych i urwistych klifów, o które fale rozbijają się z zawrotnymi prędkościami, tworząc rzadko spotykane zjawiska przyrodnicze. Szetlandy zamieszkiwane przez plemiona Piktów, schrystianizowane w VII stuleciu przez mnichów z Irlandii, znalazły się w końcu w rękach norweskich. W XV wieku wyspy podzieliły los Orkadów i trafiły do Szkocji, niemniej ślady skandynawskiej obecności, scementowane podczas akcji dywersyjnych z okresu II wojny światowej, odczuwalne są do dziś. Turyści zaczynają najczęściej zwiedzanie wysp od stolicy Lerwick, w której skupia się życie handlowe i gospodarcze. W gwarnym porcie przez cały rok cumują kutry, statki wycieczkowe i jachty dalekomorskie, a zaułki i brukowane uliczki biegnące do centrum zachęcają do krótkiej wędrówki i zwiedzania fortu Charlotte, ratusza i Muzeum Szetlandów. Główną atrakcją wyspy Mousa jest wspaniale zachowana okrągła wieża z epoki żelaza, zbudowana bez zaprawy murarskiej, natomiast na wyspę Noss kursuje najwięcej statków wycieczkowych i łodzi. Największymi wykopaliskami archeologicznymi może pochwalić się Jarlshof, gdzie odkryto mury różnych budowli sprzed 1600 lat, z kolei najlepszym miejscem obserwacyjnym dzikiego ptactwa i niezwykłych widoków jest przylądek Sumburg z latarnią morską. Ciekawostek na Szetlandach jest znacznie więcej, więc jeśli ktoś chce szczegółowo zwiedzić odległe wyspy, powinien poświęcić mnóstwo czasu na organizację wyprawy i rezerwację miejsc noclegowych. Wyspy są ogólnie wymarzonym terenem spacerowym, pełnym imponujących klifów, pięknych plaż i cudownych zakątków skrywających historyczne tajemnice.

Obserwacja delfinów – Zatoka Moray wrzynająca się klinem we wschodnie wybrzeże Północnej Szkocji jest jednym z niewielu miejsc w obrębie Wysp Brytyjskich, gdzie można przyjrzeć się morskiemu życiu delfinów. Najlepszym punktem obserwacyjnym, z którego można wypatrzyć te przemiłe ssaki jest Chanonry Point na Black Isle i tam właśnie agencje turystyczne kierują swoje statki wycieczkowe.

Najczęściej Zadawane Pytania

Kiedy najlepiej wybrać się do Szkocji?
Najwięcej turystów wybiera się do Szkocji w okresie letnim (czerwiec-sierpień) i planuje łączenie pobytu w Edynburgu lub Glasgow z wycieczką w góry bądź na wybrzeże. W maju i wrześniu pogoda nie różni się specjalnie od letniej, a atutem pobytu w tym czasie jest brak tłumów okupujących najciekawsze atrakcje i problemów z rezerwacją noclegu. Wczesna jesień i wiosna sprzyjają także korzystaniu z turystyki aktywnej. Warto pamiętać, że nawet podczas złej pogody szkockie krajobrazy są wyjątkowo piękne i zachęcają do robienia wspaniałych zdjęć. Niezależnie od pory roku trzeba być zaopatrzonym w cieplejsze i najlepiej nieprzemakalne ubrania oraz parasol.

Szkocja ogólnie słynie z organizowania ludowych festiwali, na których warto pojawić się podczas zwiedzania tego pięknego zakątka. Kalendarz imprez jest bardzo bogaty, i tak przykładowo: w Glasgow można zainteresować się czerwcowym Międzynarodowym Festiwalem Jazzu, styczniowym Celtic Connections czy wakacyjnym West End Festival, a w Jedburgh największy ruch panuje podczas czerwcowego i lipcowego festiwalu Common Riding.

Jaka waluta obowiązuje w Szkocji?
Walutą Wielkiej Brytanii i Szkocji jest funt brytyjski (GBP), 1 GBP = 100 pensów. Dla turystów z Europy jest to stosunkowo drogi kraj z wysokimi kosztami utrzymania i cenami za wstępy do placówek muzealnych itp. (większość muzeów jest jednak bezpłatna, co może rekompensować koszty pobytu).  Ceny zależą także od standardu mieszkania oraz okolicy, w której się przebywa. W wielu miejscach, szczególnie w dużych miastach, można płacić euro po uśrednionym kursie.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w Szkocji?
Najbardziej rozpoznawalnymi pamiątkami ze Szkocji są dudy, kilty oraz niekończące się gatunki whisky i piwa. Popularnością kupujących cieszy się także góralskie rękodzieło, wyroby z wełny, kaszmir, wysokiej klasy szkoło i kryształy. Regionalne wytwórnie specjalizują się w ceramice seryjnej (np.: Highland Stoneware) i biżuterii z wpływami celtyckimi. Poszczególnych pamiątek najlepiej szukać na szlakach tematycznych, np.: szlak rękodzieła na Orkadach czy szlak Whiskey. Jeżeli ktoś gustuje w szkockich kulinariach powinien rozejrzeć się za wędzonym łososiem i innymi produktami wędzonymi, marmoladą, maślanymi bułkami lub ciasteczkami owsianymi.

Jaki czas obowiązuje w Szkocji?
W Szkocji od czasu polskiego odejmujemy 1 godzinę.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Jak poruszać się po Szkocji?
W Szkocji działają międzynarodowe lotniska w Edynburgu, Glasgow i Aberdeen, więc przemieszczanie się pomiędzy nimi nie stanowi większego problemu. Pod względem komunikacyjnym najbardziej zagęszczony jest obszar ciągnący się od Edynburga na wschodzie do Glasgow na zachodzie. Transport publiczny ogólnie działa sprawnie, niemniej nie jest tak w przypadku odludnych terenów w okolicy wysp i Highland. W rejonach górzystych sieć kolejowa prawie nie istnieje, więc pociągiem najlepiej jest poruszać się między głównymi miastami, a w przypadku podróży na prowincję wybierać autobus lub transport własny. W przypadku częstego przemieszczania się nie tylko po terenie Szkocji, ale i Wielkiej Brytanii, warto pomyśleć o bilecie umożliwiającym swobodne poruszanie się koleją po obu krajach. Komunikacja autobusowa cieszy się większą popularnością niż kolejowa ze względu na niższe ceny, liczne zniżki i połączenia do mniej uczęszczanych regionów. Tanim i wygodnym sposobem podróżowania są przejazdy minibusami wyjeżdżającymi z Edynburga do poszczególnych zakątków. W Szkocji, tak jak na terenie Wielkiej Brytanii, obowiązuje ruch lewostronny.

Jakie są ograniczenia celne w Szkocji?
Przewóz towarów podlega ograniczeniom ilościowym na zasadach obowiązujących w UE, co oznacza w praktyce, że rzeczy osobiste i sprzęt na własny użytek nie podlega ograniczeniom celnym. W przypadku towarów można wwozić i wywozić: do 800 szt. papierosów, 200 szt. cygar, 10 l spirytusu, 20 l mocniejszego alkoholu, 90 l wina i 110 l piwa.

Jakie dokumenty są potrzebne w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia w Szkocji?
W nagłych przypadkach turyści z Polski objęci są w Wielkiej Brytanii bezpłatną podstawową opieką medyczną. Świadczenia medyczne są na najwyższym światowym poziomie i nie ma problemu z dostępem do jakichkolwiek leków. Opłaca się jednak wykupić polisę ubezpieczenia podróżnego, która w razie potrzeby umożliwi pokrycie kosztów bardziej zaawansowanego leczenia i transport medyczny. Jeżeli posiadamy ubezpieczenie prywatne należy zapoznać się z jego warunkami, gdyż w większości przypadków ubezpieczeniem objęte są koszty leczenia powyżej pewnych kwot, które należy samemu opłacić. Przed wyjazdem za granicę dobrze jest jednak w oddziale wojewódzkiego NFZ złożyć wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest dowodem posiadania takiego ubezpieczenia. Szczegółowe informacje: www.ekuz.nfz.gov.pl i www.nfz.gov.pl

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

Ważne informacje MSZ

Dokumentem uprawniającym do pobytu na terenie Wielkiej Brytanii jest ważny dowód osobisty lub paszport (o ile nie posiadamy dowodu). Obowiązują te same co w innych krajach Unii Europejskiej przepisy dewizowe oraz nie ma obowiązku meldunkowego, jeżeli pobyt na terenie kraju nie przekracza 90 dni.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasad i konsulatów Wielkiej Brytanii www.londyn.msz.gov.pl

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
Wielka Brytania, Londyn, 47 Portland Place, W1B 1JH
Tel.: +44 2072913543 Tel.: +44 2072913520 Tel.: +44 2072913914 Tel.: +44 2072913900 Tel.: +44 2072913934 Faks: +44 2072913576 Faks: +44 2072913575
london@msz.gov.pl
www.londyn.msz.gov.pl
Telefon dyżurny po godzinach pracy placówki: +44 7939594278

Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Edynburgu
Wielka Brytania, Edynburg, 2 Kinnear Road, EH3 5PE
Tel.: +44 131 552 0301 Faks: +44 131 5517135
edinburgh@msz.gov.pl
www.edynburg.msz.gov.pl
Telefon dyżurny po godzinach pracy placówki i w dni wole: +44 7713488246

Szkocja: Edynburg , Południowa Szkocja , Północna Szkocja

Wybierz region Edynburg , Południowa Szkocja , Północna Szkocja